Gebelik, her anne adayının üzerinde büyük bir etki bırakan harika ama bir o kadar da karmaşık bir dönemdir. Bebeğiniz büyüdükçe hissettikleriniz ve vücudunuzdaki değişiklikler sizi bazen heyecanlandırırken bazen de endişelendirebilir. 9 ay boyunca birçok fiziksel ve duygusal değişiklikler yaşanır. Ancak, hafta hafta doğru bilgiye sahip olmak, bu yolculuğunuzda sizi daha fazla rahatlatabilir ve bebeğinizin gelişimini tam olarak anlamanıza yardımcı olabilir.
Gebelik süreci, ortalama 40 hafta süren bir dönemdir ve her hafta büyük değişikliklere ve gelişmelere sahne olur. 40 haftalık gebelik takviminde sizde ve bebeğinizde yaşanan değişim ve gelişim süreçlerini aşağıda okuyabilirsiniz. Aşağıda belirtilen her hafta, her annede farklı deneyimler yaratabilir. Her gebelik dönemi benzersizdir ve her bebeğin gelişimi biraz farklı olabilir. Bu makalede bahsedilenler genel olarak geçerlidir ancak herhangi bir endişeniz olduğunda her zaman doktorunuza başvurmanız önemlidir.
Gebelik sürecinin keyfini çıkarın ve bebeğinizin büyümesine tanıklık etmenin heyecanını yaşayın!
Bebeğinizle Yolculuğunuzun Haritası
1.Hafta: Bu haftada henüz hamile değilsiniz. Genellikle adet döngünüzün başlangıcı olarak kabul edilir.
2.Hafta: Bu haftada yumurtlama gerçekleşir ve sperm ile buluşan yumurta döllenir. Gebeliğin başladığı haftadır.
3.Hafta: Henüz bebeğinizin varlığından haberdar değilsiniz. Fakat, rahminizdeki yumurta hızla bölünüp büyümeye başlamıştır.
4.Hafta: Bebeğinizin kalbi atmaya başlar. Vücudunuzdaki hormon değişiklikleri belirtileri olarak hafif bulantılar ve duygusal dalgalanmalar yaşayabilirsiniz.
5.Hafta: Bebeğinizin nöral tüp denen sinir sistemi gelişmeye başlar. Bu safhada sağlıklı beslenmeye ve folik asit takviyesine özen göstermelisiniz.
6.Hafta: Artık bebeğinizin kalbi ultrasonda görülebilir. Rahminiz genişlemeye başlar ve belirtiler daha belirgin hale gelir.
7.Hafta: Bebeğinizin ayak ve el yapısı belirginleşir. İlk ultrasona gitmek için biraz daha beklemeniz gerekebilir.
8.Hafta: Bebeğiniz hızla büyümeye devam ederken, siz de hamilelik belirtilerini daha iyi hissedebilirsiniz. Bazı anne adayları bu dönemde hafif bir göbek oluşumunu fark edebilir.
9.Hafta: Bebeğinizin organları oluşmaya başlar ve derisinin altında tüyler belirir. Bu dönemde doktorunuzun önerdiği beslenmeye özen göstermelisiniz.
10.Hafta: Bebeğiniz artık embriyodan fetüse dönüşmüştür. Rahminizdeki büyüme daha belirgin hale gelir ve kıyafetlerinizdeki değişiklikleri fark edebilirsiniz.
11.Hafta: Bebeğinizin kasları güçlenmeye başlar ve hareket etmeye başlayabilir. Hamileliğinizin ilk dönemi artık sona ermek üzere.
12.Hafta: İkinci trimestre başlar ve bebeğiniz hızla büyümeye devam eder. Bu dönemde enerjiniz artabilir ve mide bulantıları azalabilir.
13.Hafta: Cinsiyet belirleme ultrasonu yapılabilir. Bebeğinizin organları da daha da gelişir ve hızla büyümeye devam eder.
14.Hafta: Bebeğinizin cildinde ince bir tüy örtüsü oluşur. Siz de artık hamileliğinizin farkında olarak keyif almaya başlayabilirsiniz.
15.Hafta: Bebeğinizin kemikleri güçlenmeye başlar ve kas hareketleri daha da belirgin hale gelir. Şimdiye kadar hissetmediğiniz şekilde enerjik olabilirsiniz. Özellikle 15. haftadan sonra, anne adayının vücudu ve bebeğin gelişimi hız kazanır.
16.Hafta: 15. haftaya göre şimdiye kadar bebeğinizin vücudu hızla büyümeye devam etti. Şu an boyu yaklaşık olarak 10-13 cm arasında ve ağırlığı ise yaklaşık 100 gram kadardır. Bebeğiniz artık hareket etmeyi öğrenir ve zaman zaman karnınızı hissedebilirsiniz. İkinci trimesterde bulunuyor olmanızdan dolayı hamilelik belirtilerinin çoğu azalabilir veya hafifleyebilir. Ruh hali dalgalanmalarında bir miktar artış gözlemlenebilir.
17.Hafta: Artık bebeğiniz aktif bir şekilde hareket etmeye başlayacak ve bu hareketler giderek daha belirgin hale gelir. Bebeğinizin kemikleri güçlenmeye devam eder ve seslere tepki vermeye başlar. Artık kalp atışlarını da duymanız mümkün olabilir. Bebeğinizin cinsiyeti bu haftada tespit edilebilir, ancak ultrason ile kesin bir sonuca ulaşmanız daha etkili olur.
18.Hafta: Bu haftada bebeğinizin böbrekleri idrar üretmeye başlar ve bu idrar amniyotik sıvısında biriken maddelerin bir parçası haline gelir. Bebeğin cinsiyeti kesin olarak tespit edilebilir. Bebeğinizin vücut oranları daha da dengeli hale gelir ve boyu yaklaşık olarak 12-14 cm arasında olabilir.
19.Hafta: Bebeğinizin kulakları tamamen gelişir ve artık etrafında olan sesleri duyabilir. Bebeğiniz ayrıca hızlı göz hareketleri yapabilir ve zaman zaman hıçkırabilir. İkinci trimesterin ortasına yaklaştığınız için, hamilelik belirtileri daha da azalabilir ve enerji seviyeniz artabilir.
20.Hafta: Bu haftada bebeğinizin büyüklüğü yaklaşık olarak 16-18 cm ve ağırlığı yaklaşık olarak 300 gram kadardır. Bebek, cildi altında yağ depoları oluşturmaya başlar ve bu yağlar, vücut ısısının korunmasına yardımcı olur. Bebeğinizin hareketleri hala artarak devam eder ve hareketlerini daha net bir şekilde hissedebilirsiniz.
21.Hafta: Bebeğiniz bu haftada hızla büyümeye devam eder ve vücudu kaslarla kaplanmaya başlar. Göz kapakları tamamen gelişir ve gözleri artık açık ve kapalı hâle gelebilir. Bebek, tatlı veya tuzlu şeylere tepki vermeye de başlar.
22.Hafta: Bu haftada bebeğinizin boyu yaklaşık olarak 25 cm ve ağırlığı 450 gram kadardır. Bebeğinizin yapısı ve dokuları gelişmeye devam ederken, deri altındaki yağ tabakası kalınlaşır. Bu tabaka, bebeğinizin cildinin daha düzgün görünmesini sağlar.
23.Hafta: Bebeğinizin boyu yaklaşık olarak 28-30 cm arasındadır ve ağırlığı da yaklaşık olarak 500 gramdır. Bu dönemde bebeğinizin hareketlerini daha net hissetmeye başlayabilirsiniz. Uzmanlar tarafından anne karnında müziğin önemi teşvik edilir, çünkü bebeğinizin işitme yetisi gelişir.
24.Hafta: Bebeğinizin kemikleri daha da güçlenir ve bu dönemde vücudunda hala tüyler bulunur. Bebeğinizin akciğerleri geliştiği için nefes alıp vermeye başlayabilir ancak henüz tam olarak gelişmemiştir.
25.Hafta: Bebeğinizin beyin hücreleri hızla gelişmeye devam eder ve bu dönemde uyku düzeni oluşabilir. İç organları da hızla gelişir ve bazı organlarının fonksiyonları aktif hale gelmeye başlar.
26.Hafta: Bebeğinizin gözleri artık açılır ve bu dönemde ışığa tepki verebilir. Cildi hala ince olsa da altındaki yağları sayesinde daha sağlam ve pürüzsüz bir görünüm kazanır.
27.Hafta: Bebeğinizin beyni hızla gelişir ve sinir sistemi daha da kompleks hale gelir. Bu dönemde bebeğinizin hıçkırık atma seslerini duymanız mümkün olabilir.
28.Hafta: Bebeğinizin akciğerleri hızla gelişmeye devam eder ve solunum hareketlerini düzenli bir şekilde gerçekleştirir. Ayrıca, bebeğinizin sindirim sisteminden verdiği ilk dışkı olan mekonyumun biriktiği bağırsakları da aktif hale gelir.
29.Hafta: Gebeliğin 29. haftası 7 ay 1 haftalık bir gebelik süresini ifade eder. İlk 6 aylık dönemin tamamlandığı 29. haftada anne adayı son trimestere (3 aylık döneme) geçiş yapmıştır. Bu dönem aynı zamanda gebeliğin fiziksel ve duygusal olarak en yoğun geçtiği evredir. Gebelik halinin nasıl bir şey olduğunu anne adayı tam olarak keşfetmeye başlar. Bebeğin ayak hareketleri de bu dönemde hissedilir. Bebeğin 29. hafta itibari ile daha aktif bir tavır sergilemesi nedeniyle anne adayı içeriden gelecek tekmelere karşı kendini hazırlamalıdır. Bu dönemde annenin karnı iyice büyümüş olabilir ve bu nedenle bazı hareketlerde zorlanmalar yaşanabilir.
30.Hafta: Beyin ve akciğerleri hala gelişmeye devam eder ve hıçkırık benzeri hareketler yapabilir. Minik ayak tırnakları çıkmaya başlar. Bebeğin göz kapakları ve kaşları tam olarak gelişmiş durumdadır. Sık sık göz kapaklarını açıp kapama alıştırması yapar. Gözlerini bir ışık kaynağını takip ederek bir taraftan diğerine hareket ettirebilir. Hatta ışığa dokunmak için uzanabilir ve gözyaşı üretebilir. Anne adayı da rahim büyüklüğünden dolayı solunumda bazı güçlükler yaşayabilir. 30 haftalık gebelik dönemi ve sonrasında; uyuyamamak ve mide yanması sık görülen problemlerdir. Doğumun nasıl gerçekleşeceği ya da nasıl bir ebeveyn olunacağı konusunda endişeler yaşanmaya başlayabilir. Bu hislerle baş etmekte zorlanılıyorsa ya da gerginlik ve huzursuzluk arttığı takdirde doktordan destek istenmelidir.
31.Hafta: Bu haftada yaklaşık 1,5 kilo ağırlığında olan bebekler en hareketli oldukları zamanı yaşarlar. 7. ayın sonuna denk gelen 31. hafta, bebeğin organlarının büyük bir çoğunluğunun oluştuğu zamandır. Kalan haftalarda bebeğin gelişimindeki büyük değişiklikler boyu ve kilosu ile ilgili olur. Bu dönemde annede ödem oluşma olasılığı artar ve hemen hemen her zaman yorgun hissetme eğilimi gösterebilir.
Bu haftada 20-30 saniye ağrısız kasılmalar görülür. Bunlar Brexton Hicks kasılmalarıdır. Bu kasılmalar uterusu doğuma hazırlar. Bu sancılar tamamen normal ve zararsızdır. Eğer bu kasılmalar ağrılı ve düzenli aralıkla gelirse erken doğum belirtisi olabilir. Böyle bir durumda mutlaka doktorunuza başvurmanız gerekir.
Ayrıca bu haftada annede uyuma problemleri, tükürükte artış, diş etlerinde hipertrofi ve şişme, burunda kanama olabilir. Artık bebeğin hareketleri ve tekmeleri ağrılı olmaya başlar. Ayrıca bazı gebelerde baş ağrısı, sırt ağrısı olabilir. Geçmeyen baş ağrısı durumunda doktorunuzu bilgilendirmekte fayda vardır. Bunlara ek olarak bacak krampları, reflü, midede yanma, halsizlik, el ve ayaklarda terleme görülebilir. İdrar yolu enfeksiyonu bazen bulgu vermeden de bu haftalarda olabilir ve tedavi edilmezse erken doğuma yol açabilir. Bu nedenle idrar kültürü bakılması önerilir.
32.Hafta: Bebek, hamileliğin 32. Haftasında doğsa bile hayata tutunması için en önemli ilk duraktır. Bebekte gözler açık olur, el ve ayak tırnakları gelişirken hafif enfeksiyonlara karşı bağışıklık sistemi çalışmaya başlar. Annede cilt çatlakları oluşurken göğüsler büyür, meme başı çevresinde, göbek altı çizgisinde koyulaşma başlar. Ördekvari yürüyüş oluşur. Sık tuvalete gitme ihtiyacı, zor soluk alıp verme, hazımsızlık, kabızlık görülür.
33.Hafta: Bu haftada ultrasonda bebek, tüm organları oluşmuş, yeni doğmuş bir bebek gibi görülür. Anne karnındaki bebek duyar, hissedebilir hatta görebilir. Bebeğin gözleri ışığı algılayabilir ve buna göre gözbebekleri büyüyüp küçülebilir. Bebeğin cildi bu haftada biraz daha kalınlaşmaya başlar. İskelet yapısı ve kemikleri sertleşmeye başlar. Annede uyku düzeninde bazı değişiklikler görülebilir ve rahat bir uyku için uyku pozisyonunu değiştirmek gerekebilir.
34.Hafta: Bebeğinizin hareketleri hala belirgin olsa da daha az hareket ettiği hissedilebilir. Anne adayı da hareketlerinde bazı kısıtlamalar hissedebilir ve sırt ağrıları sıkça yaşanabilir.
35.Hafta: Bebeğin derisi yumuşak olmaya devam ederken yağ dokuları da artmış olabilir. Anne adayı bu dönemde huzursuz bacak sendromu gibi uyku bozuklukları yaşayabilir ve hazımsızlık şikâyetleri artabilir.
36.Hafta: Akciğerleri hala gelişmeye devam eder ve hıçkırık benzeri hareketler yapabilir. Anne adayı da rahim büyüklüğünden dolayı solunumda bazı güçlükler yaşayabilir.
37.Hafta: Anne adaylarının en çok karşılaştığı soru bebeğin aşağı inip inmediğidir. Halk arasında bu şekilde yöneltilen sorunun bilimsel olarak sorgulamak istediği bebeğin kafasının doğum kanalında olup olmadığıdır. Yerleşme ya da hafifleme olarak da bilinen bu durum doğumdan 1 ay önce gerçekleşebileceği gibi doğumun hemen öncesinde de meydana gelebilir. Bebeğin kafası aşağıda olacak şekilde yaptığı pozisyon değişikliği anne adayının mesanesi üzerindeki baskıyı artırabilir. Bu dönemde meydana gelen bel ağrısı ya da sık idrara çıkma gibi şikayetlerin altında yatan neden bu durumdur. Bu değişiklikler dışında bebeğin doğum kanalına girmesi ile akciğerler için daha fazla vücut boşluğu oluşmuş olur ve dolayısıyla anne adayının nefes alıp vermesi kolaylaşabilir. 37 haftalık gebelik süresi sonunda doğan bebekler “erken term” bebekler olarak isimlendirilir. Bebeğin emmesi ve yutkunması gibi yaşamsal işlevlerindeki son değişikliklerin gerçekleştiği bu dönemde bazen doğum meydana gelebilir.
38.Hafta: Bebeğin büyümesi ile karın çevresi biraz daha belirginleşir. Bu sebeple bel ağrıları artabilir, karın genişlemesine paralel olarak kaşıntı ve uyku düzeninde bozulmalar yaşanabilir. Karın genişlemesi ile deri çatlakları oluşabilir ya da daha erken haftalarda olan çatlaklar daha da belirginleşebilir. Bebeğin büyümesi ile bacaklarda ve genital bölgede varisler oluşabilir ya da önceden var olan varisler belirginleşebilir. Memeden süt bezlerinin olgunlaşması ile süt gelmesi, meme ucunda çatlaklıklar, kuruma ve kaşıntı gibi belirti ve fiziksel bulgular oluşabilir. 38. hafta gebelikte bebeğin sinir sistemi neredeyse gelişimini tamamlar.
39.Hafta: 39 haftalık olan bir gebelikte bebeğin organları, dış dünyada tam kapasite çalışacak hale gelmiştir. Ancak bu durum hamileliğin son günlerini daha önemsiz hale getirmez. Doğuma kadar geçen sürede bebeğin beyin ve akciğer gelişimi devam etmeye, bebek hafta başına yaklaşık 200 gr almaya ve doğuma hazırlanmaya devam eder. Dolayısıyla aksi bir durum yoksa doğum için biraz daha beklemek zararlı olmaz.
40.Hafta: Gebeliğin resmi olarak sonuna gelindiği anlamına geliyor. Bu hafta ile doğum için hem bebek hem de anne vücudu son hazırlıklarını yapıyor. Tüm gebeliklerin yaklaşık yüzde 30’u 41. haftaya kadar uzarken, eğer sezaryen ile doğum olmayacaksa ve ilgili doktor ile daha önceki bir tarih belirlenmediyse bebeğin bu hafta dünyaya merhaba demesi çok yüksek.
